Για το θέμα του σχολικού εκφοβισμού, γνωστού και ως Bullying μίλησε στον Ηχώ 99,8 η Δέσποινα Μαρία Δαμιανάκη - Ψυχολόγος, Οικογενειακή-Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια
Όπως ανέφερε, δεν έχουμε στατιστικά στοιχεία για να πούμε με σιγουριά ότι αυξάνονται τα περιστατικά βίας, ωστόσο από το 2019 έχουν αυξηθεί οι καταγεγραμμένες καταγγελίες βίας σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η οικονομική κρίση, η υγειονομική κρίση και ο εγκλεισμός των τελευταίων χρόνων σίγουρα συνδέονται με αυτά τα περιστατικά καθώς όλα αυτά επηρεάζουν την οικογένεια, το άτομο και την κοινωνία γενικά. Έχει παρατηρηθεί ότι παλαιότερα σε μία κρίση η οικογένεια κλεινόταν στον εαυτό της και έλυνε τα προβλήματά της. Τώρα πια οι οικογένειες φαίνεται να μην έχουν αυτή τη σύνδεση μεταξύ τους. Υπάρχει μία απομάκρυνση που δεν βοηθάει.
Ο ρόλος της οικογένειας είναι πολύ σημαντικός. Χρειάζεται να είμαστε ανοιχτοί σαν γονείς και να μη κρύβουμε τα συναισθήματά μας αλλά να τα εκφράζουμε και να προσπαθούμε να τα διαχειριζόμαστε ώστε να μάθει το παιδί μέσω της μίμησης πως να διαχειρίζεται και εκείνο με τη σειρά του τα δικά του συναισθήματα. Πρέπει να υπάρχει ουσιαστική επικοινωνία μεταξύ των παιδιών και των γονιών. Να ξέρει το παιδί ότι ο γονέας είναι εκεί για να το ακούσει και να το φροντίσει. Αν και τα δείγματα που μας δείχνουν ότι ένα παιδί βιώνει κάτι άσχημο διαφέρουν ανάλογα με την ηλικία του, η αλλαγή συμπεριφοράς είναι συνήθως αυτή που μας δείχνει ότι κάτι συμβαίνει. Σε αυτό το σημεία η κ. Δαμιανάκη μας εξήγησε τι σημαίνει bullying: επιθετικές συμπεριφορές που τα παιδιά λαμβάνουν η εκφράζουν, οι οποίες μπορεί να είναι σωματικές, λεκτικές ή στοχοποίηση άλλων παιδιών και αυτή η συμπεριφορά να γίνει σκόπιμα από το παιδί ή από ομάδα παιδιών με σκοπό να προκαλέσει πόνο και να δείξει ισχύ. Αυτό γίνεται για να νιώσουν ανώτερα και να καλύψουν αυτό το αίσθημα μειονεξίας, ανασφάλειας ή φόβου που έχουν μέσα τους. Τα παιδιά αυτά είναι συνήθως παιδιά που είτε έχουν στοχοποιηθεί στο παρελθόν είτε βιώνουν αρνητικά συναισθήματα μέσα στο χώρο τον οποίο ζουν.
Το κομμάτι του σχολείου και των εκπαιδευτικών είναι εξίσου σημαντικό καθώς η αλλαγή στην συμπεριφορά των παιδιών δε γίνεται μόνο στο σπίτι αλλά και στο σχολείο. Γι' αυτό και πέρα από τη στείρα μάθηση και τις γνώσεις το παιδί πρέπει να μάθει στο σχολείο κοινωνικές δεξιότητες, επίλυση προβλημάτων και διαχείριση συναισθήματος. Ειδικά οι νέοι εκπαιδευτικοί φροντίζουν να είναι ενημερωμένοι ωστόσο πολλές φορές νιώθουν αβοήθητοι καθώς θέλουν να μοιραστούν σκέψεις και να ρωτήσουν πράγματα αλλά δεν έχουν που να απευθυνθούν.
Όσων αφορά τα κατασταλτικά μέτρα η κ. Δαμιανάκη αναφέρει ότι φαίνονται λίγο πρόχειρα καθώς η στοχοποίηση του παιδιού δεν είναι λύση. Το διαδίκτυο και κατ’ επέκταση το κινητό, σίγουρα μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν μέσω εκφοβισμού αλλά και πάλι η απαγόρευσή του στο σχολείο δεν αποτελεί λύση. Το θέμα είναι να εντάξουμε το παιδί. Να ενισχύσουμε το ρόλο του εκπαιδευτικού μέσα στο σχολικό πλαίσιο ώστε να μπορούμε να λύσουμε θέματα και όχι να στοχοποιούμε παιδιά και καταστάσεις. Να γίνεται συχνή επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, να τους δοθούν τα κατάλληλα εργαλεία και να υπάρξει ένα δίκτυο επικοινωνίας και υποστήριξης τόσο για τους γονείς όσο και για τους εκπαιδευτικούς.
Ο κοινωνικός περίγυρος επίσης επηρεάζει. Το να κρίνουμε και να βάζουμε ταμπέλες δε φέρνει κάποιο αποτέλεσμα, αντιθέτως δημιουργεί ενοχές, καταπίεση και εσωτερικές συγκρούσεις. Στις μέρες μας υπάρχει μεγαλύτερη αναγνώριση και ενημέρωση για το τι σημαίνει εκφοβισμός και δίνεται σημασία στο πως νιώθει ο άνθρωπος. Υπάρχει όμως ακόμα μεγάλη καταπίεση για το πως πρέπει να φαινόμαστε. Πρέπει ο κόσμος να απενοχοποιήσει την αναζήτηση βοήθειας πάνω σε αυτά τα θέματα. Δεν είναι κακό να επικοινωνεί κάποιος το πρόβλημά του.
Τέλος, η κ. Δαμιανάκη μας μίλησε για τα social media τα οποία επηρεάζουν το κομμάτι του θέλω να δείχνω και όχι του είμαι. Ακούμε τραγούδια που προωθούν το πως φαίνομαι και όχι το πως νιώθω. Οι γονείς πρέπει να είναι δίπλα στα παιδιά τους και να τους εξηγούν ότι αυτό που παρουσιάζεται στα social media είναι μία εικόνα πραγματικότητας που δεν ισχύει ώστε να μπορεί το παιδί να καταλαβαίνει και να ξεχωρίζει ότι αυτό είναι απλά ένα τραγούδι και όχι τρόπος ζωής. Τα παιδιά σήμερα, λόγω των social media έχουν μια ψευδή εικόνα για το ποιος είναι ισχυρός και αποδεκτός.
Κλείνοντας, τόνισε ότι η πρόληψη είναι το βασικότερο σε όλα. Από μικρή ηλικία πρέπει το παιδί να μαθαίνει τα συναισθήματά του και των άλλων, τις κοινωνικές του δεξιότητες, την επικοινωνία και τη σχέση με τους γονείς και να υπάρχει μια ανοιχτή οδός επικοινωνίας μεταξύ γονέα και παιδιού ώστε οτιδήποτε και εάν συμβαίνει να μαθεύεται και να λύνεται.
