Από τη μία φοροεπιδρομή και από την άλλη... «ελεημοσύνη»

Κοινωνικό μέρισμα θέλει να μοιράσει η κυβέρνηση Τσίπρα - όπως είχε κάνει και η κυβέρνηση Σαμαρά το 2014 - από την υπέρβαση του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα που αναμένεται να σημειώσει ο φετινός προϋπολογισμός. Μια υπέρβαση που αντικατοπτρίζει, βεβαίως, την υπερφορολόγηση και τη στάση πληρωμών του Δημοσίου.

 

Η εκτίμηση που καταγράφεται στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2017 είναι ότι το 2016 ο προϋπολογισμός θα κλείσει με πρωτογενές πλεόνασμα 1,09% του ΑΕΠ, έναντι στόχου για 0,5% του ΑΕΠ, οπότε υπάρχει πλεόνασμα για 0,59% του ΑΕΠ ή 1,032 δισ. ευρώ. «Λόγω της υπέρβασης του στόχου θα εξετασθεί άμεσα η δυνατότητα εφάπαξ διάθεσης μέρους της υπέρβασης σε δράσεις για την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και προστασίας» αναφέρεται στο κείμενο του προϋπολογισμού, που κατατέθηκε χθες στη Βουλή από τον υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο και τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Γιώργο Χουλιαράκη.

 

Για να μπορέσει η κυβέρνηση να μοιράσει το κοινωνικό αυτό μέρισμα, πάντως, είναι πιθανό οι δανειστές να της ζητήσουν να επιβεβαιωθεί πρώτα η υπέρβαση από τα στοιχεία της Eurostat, τον Απρίλιο του 2017, όπως είχε γίνει και το 2014 (με τα αποτελέσματα του 2013). Επιπλέον - σύμφωνα με πληροφορίες - οι δανειστές θέλουν πρώτα να πειστούν ότι η υπέρβαση έχει μόνιμο χαρακτήρα.

 

Σε κάθε περίπτωση, το «δώρο» έχει ήδη πληρωθεί ακριβά, κυρίως από τους φορολογουμένους. Οπως φαίνεται από τα στοιχεία του προϋπολογισμού, τα τακτικά έσοδα του 2016 εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στα 50,4 δισ. ευρώ, έναντι αρχικής πρόβλεψης του προϋπολογισμού του 2016 για 48,4 δισ. ευρώ. Ετσι, από τα έσοδα και μόνο έχουμε υπέρβαση 2 δισ. ευρώ, από τα οποία τα 700 εκατ. ευρώ προέρχονται από υπέρβαση εισπράξεων άμεσων φόρων και τα 400 εκατ. ευρώ από υπέρβαση εισπράξεων έμμεσων φόρων.

 

Ο προϋπολογισμός του 2017 διατηρεί έναν βαθμό αισιοδοξίας και για το 2017, αφού προβλέπει ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα διαμορφωθεί στο 2% του ΑΕΠ (3,687 δισ. ευρώ) έναντι στόχου του προγράμματος για 1,75% του ΑΕΠ (3,164 δισ. ευρώ). Πρόκειται, πάντως, για μια εκτίμηση με την οποία έχουν συμφωνήσει και οι θεσμοί.

Το χρέος της γενικής κυβέρνησης, εξάλλου, αναμένεται να διαμορφωθεί στο 180,3% του ΑΕΠ φέτος και να υποχωρήσει στο 176,5% του ΑΕΠ το 2017.

 

ΦΟΡΟΕΠΙΔΡΟΜΗ. Το 2017 προβλέπεται να συνεχιστεί η φοροεπιδρομή, αφού κάποια από τα μέτρα που αποφασίστηκαν στο πλαίσιο του Μνημονίου θα τεθούν σε εφαρμογή από 1/1/2017. Συνολικά, ο προϋπολογισμός προβλέπει ότι θα εισπραχθούν 46,8 δισ. ευρώ, ήτοι 1 δισ. ευρώ παραπάνω από το 2016. Πρόκειται για αύξηση φορολογικών εσόδων 2,3%, έναντι αύξησης 4,8% που εκτιμάται ότι σημειώθηκε φέτος.

 

Συνολικά, τα μέτρα της διετίας 2016-2017, τα οποία ενσωματώνονται στον προϋπολογισμό, ξεπερνούν τα 4 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 2,5 δισ, ευρώ είναι μόνο τα φορολογικά μέτρα του 2017.

Οσον αφορά τις δαπάνες του προϋπολογισμού, οι πρωτογενείς θα φτάσουν τα 49,5 δισ. ευρώ έναντι 51 δισ. ευρώ φέτος. Πάντως, ο αριθμός των συνταξιούχων του Δημοσίου συνεχίζει να αυξάνεται. Είναι αισίως 478.168 το 2016, έναντι 475.860 το 2015.

 

Βασική νέα δαπάνη είναι το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης, το οποίο επεκτείνεται πλέον σε πανελλαδική κλίμακα, καλύπτοντας 250.000 νοικοκυριά και θα απορροφήσει δαπάνες 760 εκατ. ευρώ.

 

Ο προϋπολογισμός προβλέπει, επίσης, την ενίσχυση των τομέων Υγείας και Περίθαλψης, της Παιδείας και της Κοινωνικής Προστασίας με 300 εκατ. ευρώ, ενώ άλλα 100 εκατ. ευρώ θα δοθούν για τις ρυθμίσεις μη εξυπηρετούμενων δανείων των υπερχρεωμένων νοικοκυριών με προκαθορισμένα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια. 

 

Προβλέπεται, επίσης, η αύξηση του εθνικού σκέλους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων κατά 250 εκατ. ευρώ, ώστε να αντισταθμιστεί η προβλεπόμενη μείωση του συγχρηματοδοτούμενου σκέλους. Συνολικά, πάντως, το ΠΔΕ θα παραμείνει σε ύψος προϋπολογισμού 6,750 δισ. ευρώ, όπως και φέτος (5,750 δισ. ευρώ το συγχρηματοδοτούμενο και 1 δισ. ευρώ το εθνικό).