Σαφή εικόνα για τα προβλήματα και τις καθυστερήσεις στη διαχείριση της νήσου Χρυσής έδωσε ο Πρόεδρος της Επιτροπής Παρακολούθησης του Σχεδίου Δράσης για το νησί, Καλούστ Παραγκαμιάν, στον Ηχώ 99,8 - Τι είπε για τη νομιμοποίηση της προβλήτας
Σαφή εικόνα για τα προβλήματα και τις καθυστερήσεις στη διαχείριση της νήσου Χρυσής έδωσε ο Πρόεδρος της Επιτροπής Παρακολούθησης του Σχεδίου Δράσης για το νησί, Καλούστ Παραγκαμιάν, μιλώντας στην εκπομπή «Καλημέρα Λασίθι» στον Ηχώ 99,8. Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε στον απόηχο της ολοκλήρωσης της θητείας της Επιτροπής τον προσεχή Σεπτέμβριο και με φόντο τις παρεμβάσεις του κ. Σπύρου Καραντινού, Προέδρου του Συλλόγου Φίλων της Νήσου Χρυσής, και του πρώην Δημάρχου Ιεράπετρας κ. Θεοδόση Καλαντζάκη.
Η πραγματικότητα για την πρόσβαση στο νησί
Ο κ. Παραγκαμιάν διευκρίνισε πως, σε αντίθεση με τη δημόσια αντίληψη, η Χρυσή δεν είναι κλειστή. Όπως ανέφερε:
«Το νησί δεν είναι κλειστό σε καμία εποχή του χρόνου. Αυτό που απαγορεύεται είναι η αποβίβαση σε όσους δεν έχουν θεσμοθετημένο λόγο ή συμφέρον. Δεν έχουμε ιδιοκτησίες, ούτε επιχειρηματική δραστηριότητα. Δεν υπάρχει γενική απαγόρευση, υπάρχει ρύθμιση.»
Όπως επεσήμανε, η φυσική προσέγγιση της ακτογραμμής και η κολύμβηση στα ρηχά δεν απαγορεύονται. Ο ίδιος έκανε λόγο για «κατά σύστημα παραπληροφόρηση», που αδικεί την πραγματικότητα.
Η άνοδος των μικρών σκαφών και η συντεταγμένη δραστηριότητα
Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στους επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται με μικρά σκάφη στη μεταφορά επισκεπτών:
«Υπάρχει σήμερα μια νέα δραστηριότητα στο νησί, όχι καινούρια, αλλά πλέον οργανωμένη: 18 μικρά σκάφη, μέλη του συλλόγου "Δελφίνι", μεταφέρουν επισκέπτες με τρόπο που σέβεται απόλυτα το περιβάλλον. Δεν αφήνουν απορρίμματα, όλα γίνονται μέσα στα σκάφη.»
Σύμφωνα με τον κ. Παραγκαμιάν, οι ιδιοκτήτες έχουν λάβει σχετικές άδειες, χρησιμοποιούν βοηθητικά σκάφη για την αποβίβαση των επισκεπτών σε ρηχά νερά, χωρίς προσβολή του παράκτιου μετώπου. Παράλληλα, επεσήμανε πως άλλοι ιδιώτες, που δεν εντάσσονται στο οργανωμένο αυτό σχήμα, αφήνουν επισκέπτες σε απόσταση 150 ή 200 μέτρων από την ακτή — με δική τους ευθύνη.
Απορρίμματα και τουαλέτες: «Ο Δήμος είχε τα χρήματα, αλλά δεν τα χρησιμοποίησε»
Ο πρόεδρος της Επιτροπής ήταν κατηγορηματικός για το θέμα των σκουπιδιών:
«Ο Δήμος Ιεράπετρας είχε 20.000 ευρώ στον προϋπολογισμό του από παλιά αντισταθμιστικά. Αυτά τα χρήματα θα μπορούσαν να είχαν χρησιμοποιηθεί για την αποκομιδή ογκωδών από το νησί. Αντίθετα, πρόσφατα τροποποιήθηκε η χρήση τους και μεταφέρθηκαν για την απόθεση απορριμμάτων στην ενδοχώρα.»
Ο κ. Παραγκαμιάν διερωτήθηκε ρητορικά:
«Γιατί δεν απομάκρυνε έστω τα δικά του σκουπίδια ο Δήμος; Μιλάμε για χημικές τουαλέτες και κάδους, όχι για έργα εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ.»
Κατά τη γνώμη του, υπάρχουν οι τεχνικές δυνατότητες για μεταφορά απορριμμάτων από επαγγελματίες με λάντζες, σε συνεργασία με τη Δασική και το Λιμεναρχείο. «Αν χρειαζόταν, θα πήγαιναν και δασοφύλακες. Δεν υπήρχε κανένα απολύτως εμπόδιο» είπε χαρακτηριστικά.
Προβλήτα: Νομιμοποίηση αλλά με προϋποθέσεις
Αναφερόμενος στην προβλήτα του νησιού, ο κ. Παραγκαμιάν επεσήμανε ότι πρόκειται για κατασκευή δύο ιδιωτών, η οποία κρίθηκε αυθαίρετη και κατεδαφιστέα από το Εφετείο Χανίων.
«Υπάρχει πρόβλεψη νομιμοποίησης της προβλήτας, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα χρησιμοποιείται. Αν δεν εφαρμοστεί η μελέτη φέρουσας ικανότητας και το σχέδιο φύλαξης, δεν θα επιτρέπεται η αποβίβαση επισκεπτών — ακόμη και αν υπάρχει προβλήτα.»
Ο Δήμος, σύμφωνα με τον ίδιο, έχει δεσμεύσει 7.000 ευρώ για προκαταρκτικές μελέτες, αλλά οι γραφειοκρατικές καθυστερήσεις είναι μεγάλες. «Οι υπηρεσίες προχωρούν με τους ρυθμούς που αντέχουν», ανέφερε, σχολιάζοντας την καθυστέρηση εκκίνησης εργασιών.
Ιδιοκτησιακό και ζώνες προστασίας: ένα άλυτο πλέγμα
Ο πρόεδρος της Επιτροπής επεσήμανε ότι οι ζώνες απόλυτης προστασίας έχουν ήδη θεσπιστεί και ισχύουν, και ότι δεν επιτρέπεται η ελεύθερη κίνηση στο νησί. Όπως ανέφερε:
«Δεν μπορεί κανείς να διασχίσει το νησί ευθεία από Βορρά προς Νότο. Υπάρχουν καθορισμένες διαδρομές και ζώνες — και αυτές είναι σε ισχύ.»
Ωστόσο, ανέδειξε και το μεγάλο πρόβλημα του ιδιοκτησιακού καθεστώτος, το οποίο, όπως είπε, δεν έχει ξεκαθαριστεί.
«Υπήρξε διαθέσιμη χρηματοδότηση από τον ΟΦΥΠΕΚΑ για νομική διερεύνηση του ιδιοκτησιακού, αλλά κανένα δικηγορικό γραφείο δεν το ανέλαβε, λόγω της πολυπλοκότητας. Αν δεν γνωρίζεις σε ποιον ανήκει τι, δεν μπορείς να σχεδιάσεις τίποτα σοβαρό.»
Φύλαξη και λειτουργία της Επιτροπής μετά τον Σεπτέμβριο
Σχετικά με τη φύλαξη, ο κ. Παραγκαμιάν σημείωσε:
«Στο Λασίθι υπάρχουν ελάχιστοι δασοφύλακες. Δεν μπορούν να καλύψουν το νησί. Για να υπάρχει πραγματική φύλαξη, χρειάζεται σύστημα εναλλαγής, όπως στη Σαμαριά.»
Όσο για τη συνέχεια μετά τη λήξη της επιτροπής:
«Οι ενεργές προγραμματικές συμβάσεις θα συνεχίσουν να παρακολουθούνται από τις επιτροπές τους. Η Επιτροπή Παρακολούθησης θα παύσει, αλλά ο ΟΦΥΠΕΚΑ θα συνεχίσει να παρακολουθεί την εφαρμογή του σχεδίου.»
Αντιπαράθεση με τον Σπύρο Καραντινό: «Το κρίσιμο πρόβλημα είναι η ξήρανση του δάσους»
Ο πρόεδρος του Συλλόγου Φίλων της Νήσου Χρυσής, Σπύρος Καραντινός, αντέδρασε έντονα, κατηγορώντας την επιτροπή πως δεν εστιάζει στο κρίσιμο πρόβλημα της ξήρανσης του δάσους.
«Έχουμε προσφέρει έργο στο νησί. Μοιράσαμε 45.000 ενημερωτικά φυλλάδια, ενημερώναμε έγκαιρα για την ξήρανση, καταγγείλαμε κατεδαφίσεις που δεν ολοκληρώθηκαν, εργολαβίες που πληρώθηκαν αλλά δεν απέδωσαν. Κι όμως, αποκλειστήκαμε από την επιτροπή. Γιατί;»
Κατήγγειλε πως δεν αξιοποιήθηκε η έκθεση 200 σελίδων του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ για τα ξυλοφάγα έντομα, ενώ απαγορεύτηκε και η συμμετοχή του Συλλόγου σε δράσεις αναγέννησης του δάσους.
Παρέμβαση Καλαντζάκη: «Η πολιτεία απέκλεισε τον Δήμο από το νησί»
Ο πρώην δήμαρχος Ιεράπετρας και επικεφαλής της παράταξης «Ιεράπετρα Νέα Πορεία», Θεοδόσης Καλαντζάκης, υπενθύμισε ότι ο Δήμος είχε κάνει σοβαρές προσπάθειες στο παρελθόν.
«Αναθέσαμε μελέτη στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας το 2015, την εγκρίναμε στο Δημοτικό Συμβούλιο και τη στείλαμε στη Διεύθυνση Δασών. Απορρίφθηκε με το σκεπτικό ότι ο Δήμος δεν έχει αρμοδιότητα. Από τότε προσπαθούμε μόνοι μας.»
Ο ίδιος κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι απέκλεισε την Ιεράπετρα από τον σχεδιασμό για τη Χρυσή, και σημείωσε ότι η σημερινή δημοτική αρχή δεν έχει ζητήσει ακόμη έκτακτο Δημοτικό Συμβούλιο για το θέμα.
Αδιέξοδο με πολιτικές ευθύνες
Η παρέμβαση του κ. Παραγκαμιάν υπήρξε η πιο αναλυτική τοποθέτηση από πλευράς επιτροπής μέχρι σήμερα. Ανέδειξε την πολυπλοκότητα του θεσμικού πλαισίου, τις ευθύνες των Δήμων, την αδυναμία των υπηρεσιών και την απουσία πολιτικής βούλησης για την οριστική ρύθμιση του θέματος.
Η Χρυσή παραμένει χωρίς φύλαξη, με απροσδιόριστο ιδιοκτησιακό καθεστώς και ένα πολύτιμο δασικό οικοσύστημα σε κρίσιμη φάση.
Η Επιτροπή παραδίδει το έργο της τον Σεπτέμβριο, αλλά το ερώτημα παραμένει: ποιος θα αναλάβει από εκεί και πέρα; Και κυρίως, με ποιο σχέδιο;
