Οι δηλώσεις του προέδρου της Επιτροπής, κ. Καλούστ Παραγκαμιάν, στην πρωινή εκπομπή του Ηχώ 99,8, "Καλημέρα Λασίθι"
Σήμερα, μέλη της Επιτροπής Παρακολούθησης της Εφαρμογής Σχεδίου Δράσης επισκέπτονται τη Νήσο Χρυσή, προκειμένου να υποστηρίξουν την ερευνητική ομάδα που διερευνά τα αίτια της ξήρανσης του οικοσυστήματος. Ο πρόεδρος της Επιτροπής, κ. Καλούστ Παραγκαμιάν, μίλησε στην πρωινή εκπομπή του Ηχώ 99,8, "Καλημέρα Λασίθι" για την επίσκεψη αυτή, παρέχοντας περισσότερες πληροφορίες.
Μια αποστολή για την κατανόηση της κρίσης
Η Νήσος Χρυσή, γνωστή και ως Γαϊδουρονήσι, είναι προστατευόμενη περιοχή με μοναδικό οικοσύστημα, το οποίο τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει σημάδια υποβάθμισης, όπως η ξήρανση της βλάστησης. Η επίσκεψη της Επιτροπής στοχεύει στην αξιολόγηση της κατάστασης και στην υποστήριξη της ερευνητικής ομάδας που εργάζεται για την κατανόηση και αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών.
Όπως μας ενημέρωσε ο κος Παραγκαμιάν, η επιστημονική επιτροπή είναι στη Χρυσή σήμερα (10.03.2025) προκειμένου να αξιολογήσει την κατάσταση και να αναζητήσει λύσεις. Η επιτροπή αποτελείται από ειδικούς ερευνητές και δασολόγους που μελετούν το φαινόμενο της ξήρανσης εδώ και αρκετά χρόνια. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η κατάσταση είναι ανησυχητική και απαιτεί άμεση δράση.
Τι προκαλεί την ξήρανση των κέδρων;
Υπήρξαν δύο βασικές θεωρίες για την αιτία της ξήρανσης:
Έλλειψη νερού λόγω παρατεταμένης ξηρασίας.
Παρουσία παθογόνων οργανισμών, όπως βακτήρια ή μύκητες.
Ωστόσο, οι μέχρι τώρα αναλύσεις αποκλείουν την ύπαρξη παθογόνου, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι η ξήρανση είναι αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής και της μείωσης των υδάτινων πόρων, με τον κο Παραγκαμιάν να επισημαίνει ότι παρόμοια ανησυχητικά φαινόμενα παρατηρούνται και σε άλλες περιοχές της Κρήτης, όπως στη Χερσόνησο, όπου ξεραίνονται ακόμα και ελαιόδεντρα.
Η ανάγκη για άμεση δράση
Πριν από τέσσερα χρόνια εγκρίθηκε το σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση του προβλήματος, ωστόσο η εφαρμογή του παραμένει σε εκκρεμότητα λόγω γραφειοκρατικών καθυστερήσεων και έλλειψης χρηματοδότησης. Παρά το γεγονός ότι η μελέτη για τη φύλαξη και τη διαχείριση του νησιού έχει ολοκληρωθεί, απαιτείται η έγκριση των αρμόδιων φορέων και η εξασφάλιση κονδυλίων για την υλοποίησή της.
"Το νησί λειτουργεί σαν ένας φυσικός δείκτης της κλιματικής αλλαγής", τόνισε χαρακτηριστικά. "Ήδη πριν από μια δεκαετία, η Χρυσή μάς προειδοποιούσε για τις επερχόμενες περιβαλλοντικές αλλαγές. Το ερώτημα είναι: θα ακούσουμε την προειδοποίηση αυτή ή θα συνεχίσουμε να αγνοούμε την πραγματικότητα;"
Εκτός από την περιβαλλοντική κρίση, υπάρχει και το ζήτημα της φύλαξης. Η Χρυσή αντιμετώπισε και το ζήτημα της υπερβολικής επισκεψιμότητας. Η απουσία ελεγχόμενης πρόσβασης επιβάρυνε περαιτέρω το ευαίσθητο οικοσύστημα με τη γραφειοκρατία να αποτελεί το βασικό εμπόδιο στην υλοποίηση μέτρων προστασίας. Θα έπρεπε ήδη να υπάρχει ένα συγκεκριμένο σύστημα ελέγχου της επισκεψιμότητας, ώστε να αποφεύγεται η ανεξέλεγκτη είσοδος επισκεπτών μέσα στις προστατευόμενες περιοχές του νησιού.
Δυστυχώς, η χρηματοδότηση για τέτοια έργα είναι ανεπαρκής έως ανύπαρκτη, δήλωσε. Μετά από τέσσερα χρόνια, η μελέτη φύλαξης και φέρουσας ικανότητας του νησιού έχει ολοκληρωθεί και έχει υπογραφεί από όλα τα μέλη της επιτροπής παραλαβής. Τώρα, όμως, απαιτείται έγκριση από τη Δασική και την Αρχαιολογική Υπηρεσία, καθώς και χρηματοδότηση για την υλοποίησή της.
Η Δασική Υπηρεσία διαθέτει στελέχη, αλλά θεωρητικά μόνο, αφού η υποστελέχωση αποτελεί σοβαρό πρόβλημα. Οι υπηρεσίες δεν ανανεώνουν το προσωπικό τους και, αντιθέτως, το βλέπουμε να μειώνεται διαρκώς, συμπλήρωσε.
Η συμμετοχή της Επιτροπής στην έρευνα υπογραμμίζει τη σημασία της προστασίας του οικοσυστήματος της Νήσου Χρυσής και την ανάγκη λήψης άμεσων μέτρων για την αποκατάστασή του. Τα αποτελέσματα της μελέτης θα καθορίσουν τις επόμενες ενέργειες για τη διατήρηση και προστασία του μοναδικού αυτού περιβάλλοντος.
