Για προχειρότητα και σοβαρές ελλείψεις καταγγέλλει η Εύη Μαλλιωτάκη - Τι απαντά ο αρμόδιος Αντιδήμαρχος, Γεώργιος Χατζάκης
Στην πρωινή εκπομπή του Ηχώ 99,8 «Καλημέρα Λασίθι» μίλησαν για την ίδρυση του πρώτου Ενιαίου Ειδικού Επαγγελματικού Γυμνασίου–Λυκείου (ΕΝ.Ε.Ε.Γ.Υ-Λ) στον νομό Λασιθίου η κ. Εύη Μαλλιωτάκη, μητέρα, μέλος του Συλλόγου ΑΜΕΑ Ιεράπετρας «Γεώργιος Σουργιαδάκης» και μέλος της εθελοντικής ομάδας νευροδιαφορετικότητας Ιεράπετρας, και ο κ. Γεώργιος Χατζάκης, Αντιδήμαρχος Διοικητικών–Οικονομικών, Παιδείας και Δια Βίου Μάθησης & Τουρισμού του Δήμου Ιεράπετρας. Και οι δύο περιέγραψαν, από αντίθετες αφετηρίες, πώς ένα αναγκαίο σχολείο στήνεται μέσα σε σκιές σοβαρών ελλείψεων.
Τι είναι το ΕΝΕΕΓΥ-Λ και γιατί αφορά όλο το Λασίθι
Η κ. Μαλλιωτάκη ξεκίνησε ξεκαθαρίζοντας ότι το ΕΝ.Ε.Ε.Γ.Υ-Λ (Ενιαίο Ειδικό Επαγγελματικό Γυμνάσιο–Λύκειο) προβλέπει τετραετή φοίτηση στο γυμνάσιο και τετραετή στο λύκειο. Η ίδρυσή του στο Λασίθι έχει τυπικά δρομολογηθεί από το 2012, ενώ ΦΕΚ ίδρυσης εκδόθηκε στις 27 Φεβρουαρίου. Πρόκειται για σχολική μονάδα νομού (ΕΝ.Ε.Ε.Γ.Υ-Λ Λασιθίου), όχι δημοτική, κάτι που καθιστά κρίσιμη τη σωστή χωροθέτηση με βάση αντικειμενικά κριτήρια, όπως ο πληθυσμός μαθητών, οι διαγνώσεις και οι ανάγκες μετακίνησης. Σύμφωνα με τη νομοθεσία, για εγγραφή μαθητή σε ΕΝ.Ε.Ε.Γ.Υ-Λ απαιτείται γνωμάτευση του ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ. κατόπιν παραπομπής, ώστε να πιστοποιούνται οι εκπαιδευτικές ανάγκες και η ενδεδειγμένη εκπαιδευτική διαδρομή. «Οι γονείς ξέρουμε τα παιδιά μας, αλλά ακούμε τους ειδικούς», τόνισε.
«Καμία σοβαρή ενημέρωση»: Η κριτική για τον τρόπο που προχώρησε το εγχείρημα
Η κ. Μαλλιωτάκη κατήγγειλε έλλειψη έγκαιρης, θεσμικής ενημέρωσης. Σε αντίθεση με τα Πειραματικά/Πρότυπα σχολεία, για τα οποία έγιναν ανοιχτές παρουσιάσεις με ειδικούς, δεν υπήρξε αντίστοιχη διαδικασία για το ΕΝ.Ε.Ε.Γ.Υ-Λ. Όπως είπε, δεν κλήθηκαν συστηματικά οι γονείς για ενημέρωση, ούτε ζητήθηκε η συμβολή θεσμικών φορέων, όπως ο Σύλλογος ΑμεΑ Ιεράπετρας–Μεραμβέλλου, αντίστοιχοι σύλλογοι Σητείας και Αγίου Νικολάου ή η ομάδα νευροδιαφορετικότητας. Αντίθετα, πληροφορίες για την ίδρυση και τη χωροθέτηση δόθηκαν κατά καιρούς ακόμη και σε κομματικές εκδηλώσεις, κάτι που χαρακτήρισε απαράδεκτο. Όχι για κομματικούς λόγους, αλλά επειδή, όπως είπε, «η συζήτηση όφειλε να γίνει με γονείς, κηδεμόνες και εκπαιδευτικούς».
Από τη Βαϊνιά στο πρώην ΤΕΙ: «Πρόχειρη χωροθέτηση χωρίς κτιριολογική μελέτη»
Στο ζήτημα της στέγασης, η κ. Μαλλιωτάκη μίλησε για διαδοχικές πρόχειρες επιλογές: πρώτα η Βαϊνιά, που κρίθηκε ακατάλληλη, και εν συνεχεία η μεταφορά στο πρώην ΤΕΙ, κτίριο που, κατά την ίδια, δεν διαθέτει πολεοδομική άδεια σχολείου δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ούτε σχεδιάστηκε για ευάλωτους μαθητικούς πληθυσμούς. Κρίσιμο σημείο της κριτικής είναι ότι, όταν πρόκειται για ειδικές μονάδες –ειδικής αγωγής, μουσικά, καλλιτεχνικά ή επαγγελματικά– η νομοθεσία απαιτεί εξ αρχής εκπόνηση κτιριολογικού προγράμματος από το Τμήμα Α’ Μελετών του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού. Η ίδια ανέφερε πως οι γονείς υπέβαλαν αίτημα, ενώ «ο Δήμος δεν έχει καν υποβάλει αίτημα, πόσο μάλλον να έχει εκπονηθεί μελέτη». Παράλληλα, τόνισε ότι η χωροθέτηση όφειλε να στηριχθεί σε μελέτη βιωσιμότητας της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, με βάση το πλήθος μαθητών ανά περιοχή, τις υφιστάμενες διαγνώσεις του ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ. και τις ανάγκες μεταφοράς, ώστε να σταματήσει και ο «κακώς νοούμενος ανταγωνισμός» μεταξύ Ιεράπετρας, Αγίου Νικολάου και Σητείας. «Δεν κλέβουμε σχολείο από καμία πόλη· εξυπηρετούμε πραγματικές ανάγκες», υπογράμμισε.
Σοβαρές εκκρεμότητες ασφάλειας
Η κ. Μαλλιωτάκη περιέγραψε συγκεκριμένους κινδύνους και ελλείψεις στο κτίριο του πρώην ΤΕΙ, όπου έγινε ο αγιασμός. Όπως είπε, οι διάδρομοι με τζαμαρίες παραμένουν χωρίς μεμβράνες ασφαλείας, κάτι που αποτελεί άμεσο κίνδυνο για μαθητές με αισθητηριακές δυσκολίες ή με αυτισμό, αφού ακόμη και στα γενικά σχολεία αποφεύγονται τέτοιες επιφάνειες. Κατά τον αγιασμό η είσοδος γινόταν με δώδεκα σκαλοπάτια, αφού ράμπα δεν υπήρχε. Οι τουαλέτες ήταν «τούρκικου» τύπου και, όπως ανέφερε, χρειάζονται κατεδάφιση και πλήρη ανακατασκευή, ειδικά για WC ΑμεΑ. Επιπλέον, εντοπίζονται σοβαρές ελλείψεις σε ζητήματα πυρασφάλειας, ηλεκτρολογικού και στατικού ελέγχου, ενώ απουσιάζουν οι απαραίτητοι ειδικοί χώροι και τα εργαστήρια που ορίζει το θεσμικό πλαίσιο, όπως εργοθεραπεία, λογοθεραπεία, αίθουσα ησυχίας και βιβλιοθήκη. «Μιλάμε για τη σωματική ακεραιότητα των παιδιών, όχι καν για την εκπαιδευτική διαδικασία», είπε χαρακτηριστικά. Πρόσθεσε ότι το σχολείο άνοιξε ενώ εκκρεμούν βασικές προδιαγραφές ασφάλειας και διερωτήθηκε γιατί δεν αξιοποιήθηκε ο ένας χρόνος παραχώρησης από τη ΔΥΠΑ, ώστε να γίνουν όλα σωστά και να ανοίξει του χρόνου.
Η απάντηση του Δήμου: «Θα ολοκληρωθούν οι παρεμβάσεις σε 10–20 ημέρες
Ο κ. Χατζάκης παραδέχτηκε ότι «κανένα σχολείο δεν είναι στην εντέλεια» και ότι ο Δήμος «τρέχει καθημερινά με περιορισμένα μέσα» να καλύψει βλάβες και ελλείψεις σε όλα τα σχολεία. Για το ΕΝ.Ε.Ε.Γ.Υ-Λ ανέφερε ότι το κτίριο προοριζόταν για σχολές, άρα έχει εκπαιδευτικό χαρακτήρα ως βάση. Υποσχέθηκε ότι θα κατασκευαστεί ράμπα πρόσβασης εντός της επόμενης εβδομάδας, θα τοποθετηθούν άμεσα μεμβράνες ασφαλείας και προστατευτικά στις τζαμαρίες, ενώ οι τουαλέτες ήδη ανακαινίζονται για να αντικατασταθούν οι «τούρκικες» λεκάνες με κανονικές και με WC ΑμεΑ. Για την πυρασφάλεια και τα ηλεκτρολογικά ζητήματα υποστήριξε ότι βασικές παρεμβάσεις μπορούν να γίνουν άμεσα, σημειώνοντας ότι ο χώρος δεν έχει ακόμη εξοπλιστεί πλήρως, γεγονός που μειώνει άμεσους κινδύνους. Σχετικά με τον εξοπλισμό και τα εργαστήρια είπε ότι έχει ζητήσει από τον διευθυντή γραπτή ιεράρχηση αναγκών, ώστε να μπουν σε προτεραιότητα και να διαμορφωθούν με βάση τις ανάγκες των μαθητών. «Δεν είναι ρεαλιστικό να στηθούν όλες οι ειδικότητες από την πρώτη μέρα», σημείωσε. Επίσης τόνισε ότι εάν ο διευθυντής κρίνει πως το σχολείο δεν είναι ασφαλές, μπορεί να εισηγηθεί και ο Δήμος να εκδώσει απόφαση μη λειτουργίας μέχρι να ολοκληρωθούν κρίσιμες εργασίες. Επανέλαβε ότι σε δέκα με είκοσι ημέρες μπορούν να έχουν ολοκληρωθεί τα βασικά για την ασφάλεια και τη λειτουργικότητα, διευκρινίζοντας ότι οι εργασίες γίνονται εκτός ωραρίου ώστε να μην συνυπάρχουν με τους μαθητές.
«Δεν κάνουμε εκπτώσεις στην ασφάλεια»: η θέση των γονέων
Η κ. Μαλλιωτάκη απέρριψε τη λογική «ξεκινάμε, το φτιάχνουμε στην πορεία», ειδικά για την ειδική αγωγή. Ζήτησε πλήρη τήρηση των προδιαγραφών, όπως ορίζει ο νόμος, πριν από τη λειτουργία. Υπενθύμισε ότι οι ειδικότητες του ΕΝ.Ε.Ε.Γ.Υ-Λ δεν διαλέγονται από τους μαθητές, αλλά προκύπτουν από θεσμικό σχεδιασμό βάσει αναγκών και γνωματεύσεων. Αναφέρθηκε στην ευρωπαϊκή εμπειρία και τα κονδύλια ΕΣΠΑ για σχολεία συμπερίληψης, σημειώνοντας ότι στην Ελλάδα μείναμε σε Ε.Ε.Ε.Ε.Κ/ΕΝ.Ε.Ε.Γ.Υ-Λ και ούτε αυτά δεν τα φτιάχνουμε με τις βασικές προδιαγραφές. Έθεσε επίσης ένα μεγάλο κοινωνικό–οικονομικό ζήτημα: όταν δεν υπάρχει λειτουργικό ΕΝ.Ε.Ε.Γ.Υ-Λ, οι μαθητές μένουν στα γενικά σχολεία με παράλληλη στήριξη. Ο νόμος προβλέπει 20 ώρες στο γυμνάσιο· για τις υπόλοιπες, γονείς πληρώνουν ιδιωτική παράλληλη με εργόσημο περίπου 600 ευρώ τον μήνα, ποσό που του χρόνου κινδυνεύει να φτάσει τα 1.200 ευρώ. «Αυτό δεν είναι επιλογή. Είναι αδιέξοδο», είπε χαρακτηριστικά, αναφέροντας ότι οι οικογένειες που επηρεάζονται στον νομό προσεγγίζουν τις 98.
Διαβούλευση, διαφάνεια και ευθύνη: τα θεσμικά «πρέπει»
Η κ. Μαλλιωτάκη επέμεινε ότι ο Δήμος όφειλε να έχει κάνει αίτημα για κτιριολογικό πρόγραμμα στο ΥΠΑΙΘ (Τμήμα Α’ Μελετών), να έχει εκπονήσει μελέτη βιωσιμότητας από τη Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης που να απαντά στο πού χρειάζεται η μονάδα, πόσοι είναι οι μαθητές και ποιες οι ανάγκες βάσει γνωματεύσεων ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ, αλλά και να έχει προχωρήσει σε θεσμική διαβούλευση με Συλλόγους ΑμεΑ, γονείς, εκπαιδευτικούς και φορείς του νομού. Καταλόγισε στον Δήμο ότι ούτε στην τελετή του αγιασμού δεν διασφαλίστηκε προσβασιμότητα, αναφερόμενη στην πρόεδρο του Συλλόγου κ. Σουργιαδάκη, και σημείωσε ότι η ασφάλεια δεν μπορεί να αφήνεται στη διακριτική ευχέρεια ενός διευθυντή, όταν λείπουν τυπικές προϋποθέσεις, όπως η πυρασφάλεια, ο ηλεκτρολογικός και στατικός έλεγχος και η προσβασιμότητα.
«Όλα τα σχολεία έχουν προβλήματα» — «Ναι, αλλά εδώ μιλάμε για ειδική αγωγή»
Ο κ. Χατζάκης αναγνώρισε ότι τα παιδιά με ειδικές ανάγκες χρειάζονται περισσότερη φροντίδα και δεσμεύτηκε ότι ο Δήμος θα κάνει «το καλύτερο δυνατό» για να βρεθούν σε ασφαλές και φιλόξενο περιβάλλον. Η κ. Μαλλιωτάκη αντέτεινε ότι η ειδική αγωγή δεν σηκώνει εκπτώσεις και ζήτησε προσωρινό κλείσιμο, όσες ημέρες απαιτούνται, για να ολοκληρωθούν όλες οι κρίσιμες παρεμβάσεις πριν μπουν εκ νέου μαθητές.
Τι μένει να γίνει άμεσα
Η συζήτηση ανέδειξε ότι απαιτούνται άμεσες εργασίες ασφάλειας, όπως ράμπες, μεμβράνες και προστατευτικά, ασφαλή WC ΑμεΑ, ελάχιστα πρότυπα πυρασφάλειας και έλεγχος ηλεκτρολογικών και στατικών. Χρειάζεται επίσης κατάρτιση και επίσημη δημοσιοποίηση σχεδίου εργαστηρίων και ειδικοτήτων με τον ανάλογο υλικοτεχνικό εξοπλισμό, βάσει των διαγνώσεων ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ. Παράλληλα, πρέπει να γίνει θεσμική διαβούλευση με φορείς και γονείς σε επίπεδο νομού και να ενεργοποιηθεί το ΥΠΑΙΘ για το κτιριολογικό πρόγραμμα της ειδικής μονάδας. Τέλος, είναι αναγκαίο να υπάρξει σαφές χρονοδιάγραμμα με δέσμευση για το πότε το σχολείο θα καλύπτει πλήρως τις νόμιμες προδιαγραφές.
Η επόμενη μέρα
Η εκπομπή κατέληξε με τη δημοσιογραφική δέσμευση, οι δημοσιογράφοι να επισκεφθούν το κτίριο στο τέλος του μήνα, ώστε να διαπιστωθεί τι έχει αλλάξει. Ο κ. Χατζάκης διαβεβαίωσε ότι σε δέκα με είκοσι ημέρες θα έχουν ολοκληρωθεί τα βασικά για την ασφαλή λειτουργία, ενώ η κ. Μαλλιωτάκη επανέλαβε ότι δεν γίνονται εκπτώσεις στην ασφάλεια και στη νομιμότητα. «Θέλουμε σχολείο πρότυπο, όχι σχολείο “στην πορεία”. Οι ζωές των παιδιών μας δεν είναι αριθμοί», κατέληξε.
Το ΕΝ.Ε.Ε.Γ.Υ-Λ Λασιθίου είναι αναγκαίο. Το ζητούμενο είναι να γίνει σωστά: με σεβασμό στη νομοθεσία, με ασφάλεια, με κτηριακή επάρκεια και με εκπαιδευτική ουσία. Μόνο έτσι η ίδρυση δεν θα σκιάζεται από ελλείψεις, αλλά θα σηματοδοτεί ισότιμη πρόσβαση στην εκπαίδευση για όλα τα παιδιά του νομού.
