Μία εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη στον Ηχώ 99,8 του Στέλιου Φενέκου, ναύαρχου ε.α. για τις γεωπολιτικές εξελίξεις σε Μέση Ανατολή, Ευρώπη και Ανατολική Μεσόγειο
Σε μία εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη στην πρωινή εκπομπή του Ηχώ 99,8 «Καλημέρα Λασίθι», ο Ναύαρχος ε.α. Στέλιος Φενέκος ανέλυσε με νηφαλιότητα και ψυχραιμία τις γεωπολιτικές εξελίξεις σε Μέση Ανατολή, Ευρώπη και Ανατολική Μεσόγειο, αποκαλύπτοντας πτυχές που δεν προβάλλονται επαρκώς στον δημόσιο διάλογο.
Ο κ. Φενέκος χαρακτήρισε τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας «ηλίθιο και αδιέξοδο», τονίζοντας ότι από την πρώτη στιγμή έπρεπε να επιδιωχθεί ειρηνική λύση. «Αυτός ο πόλεμος δεν έχει προοπτική. Συσπειρώνει τη Ρωσία και την Κίνα, αποδυναμώνει την Ουκρανία και εξαντλεί την Ευρώπη. Εγκλήματα έγιναν – δεν τα αγνοούμε. Αλλά η Δύση ακολούθησε άκριτα τις αποφάσεις των ΗΠΑ, οδηγούμενη σε έναν πόλεμο χωρίς στοχευμένο αποτέλεσμα», είπε χαρακτηριστικά.
Παράλληλα, υπογράμμισε ότι η μόνη ρεαλιστική διέξοδος είναι ο διάλογος, οι διπλωματικές πρωτοβουλίες και η συνεννόηση – όχι οι εξοπλισμοί και η ρητορική σύγκρουσης. «Αν συνεχιστεί ο πόλεμος, ποιος θα είναι καλύτερα στο τέλος; Οι Ουκρανοί; Ο κόσμος; Ή απλώς θα δούμε καινούργιες συγκρούσεις, μεγαλύτερες αστάθειες και νέες ανθρωπιστικές κρίσεις;», διερωτήθηκε.
Ιράν – Ισραήλ: Ένα επικίνδυνο ντόμινο
Στο μέτωπο της Μέσης Ανατολής, ο κ. Φενέκος επεσήμανε πως η ισραηλινή στρατηγική –με διαρκείς στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά του Ιράν και των παρακλαδιών του (Χαμάς, Χεζμπολάχ, Χούθι)– έχει ως στόχο όχι μόνο την αποτροπή αλλά και τη σταδιακή αποδυνάμωση του Ιράν.
«Το Ιράν έχει εσωτερικά προβλήματα. Το θεοκρατικό καθεστώς του πιέζεται. Όμως, η στρατηγική του Ισραήλ που βασίζεται σε ‘προληπτικά πλήγματα’ μπορεί να οδηγήσει σε ευρύτερη σύρραξη. Αν χτυπηθούν αμερικανικές βάσεις ή τρίτες χώρες, οι ΗΠΑ θα εμπλακούν», ανέφερε, προσθέτοντας ότι η Τουρκία τηρεί στάση ισορροπίας, διατηρώντας μια «ανατολίτικη πολιτική ευελιξία».
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, υπενθυμίζοντας πως η συμφωνία του 2015 προέβλεπε περιορισμούς και ελέγχους, μέχρι που οι ΗΠΑ αποχώρησαν μονομερώς το 2018 με απόφαση Τραμπ. «Ήταν τεράστιο λάθος. Χάσαμε κάθε δυνατότητα εποπτείας. Αν είχε παραμείνει η συμφωνία, σήμερα δεν θα είχαμε αυτή την έκρηξη αβεβαιότητας», τόνισε.
Η Τουρκία και το παιχνίδι της “συμμετοχής απ’ την πίσω πόρτα”
Σε ερώτηση για το πακέτο των 150 δισ. ευρώ της Ε.Ε. για την ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας, ο Ναύαρχος ε.α. ξεκαθάρισε ότι η Τουρκία, παρά την ένταση στις σχέσεις της με την Ε.Ε., δεν μπορεί να αποκλειστεί από τις διμερείς συμπράξεις.
«Αν πρόκειται για κοινά προγράμματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, μπορούμε να βάλουμε βέτο. Αν όμως κάποια χώρα –όπως η Ισπανία ή η Μεγάλη Βρετανία– συνάψει διμερή συμφωνία με την Τουρκία, δεν μπορούμε να το εμποδίσουμε. Η Τουρκία θα βρει τον τρόπο να μπει στο παιχνίδι», υπογράμμισε.
Μάλιστα, αναφέρθηκε στις παλινωδίες της Ευρώπης, χαρακτηρίζοντας την πολιτικά ασύνδετη και στρατηγικά ατελή. «Εξοπλίζονται όλες οι χώρες, αλλά χωρίς πολιτική συνοχή, χωρίς κοινό σύνταγμα, χωρίς ενιαίο στρατιωτικό μηχανισμό. Πού οδηγεί αυτό; Σε λάθος δρόμο. Δεν χτίζεται έτσι ενωμένη Ευρώπη», είπε.
Ανατολική Μεσόγειος: Χάρτες, παλινωδίες και πολιτική αδράνεια
Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και στη στρατηγική διολίσθησης της Ελλάδας, όπως τη χαρακτήρισε. Ο κ. Φενέκος επέκρινε την ελληνική πλευρά για τη διαχείριση του τουρκολιβυκού μνημονίου:
«Θα μπορούσαμε να το ακυρώσουμε νομικά επεκτείνοντας τα χωρικά μας ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια νοτίως της Κρήτης. Δεν το κάναμε. Και την ίδια ώρα, αποκηρύξαμε ακόμα και τον χάρτη της Σεβίλλης, που είχε αναθέσει η ίδια η Ε.Ε.».
Κατηγόρησε δε την Τουρκία ότι αξιοποιεί τη δική μας αδράνεια, επεκτείνοντας διεκδικήσεις σε ολόκληρο το Αιγαίο και επικαλούμενη ακόμα και το Πρωτόκολλο της Βέρνης (1976), με τρόπο που ουσιαστικά παγώνει κάθε ελληνική πρωτοβουλία ερευνών.
«Η Τουρκία λειτουργεί με σχέδιο. Βήμα-βήμα, χτίζει νομιμοποιητικά επιχειρήματα. Αντίθετα, εμείς είτε αδρανούμε είτε αυτοϋπονομευόμαστε. Και το τραγικό είναι ότι όλες οι επιτροπές στρατηγικού σχεδιασμού απλώς διαχειρίζονται το παρελθόν αντί να προετοιμάζουν το μέλλον», σημείωσε.
Το πραγματικό διακύβευμα και οι ευθύνες της Ε.Ε.
Ο κ. Φενέκος επέμεινε ότι η Ευρώπη βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή και πρέπει να αποφασίσει αν θα γίνει γεωπολιτικός παίκτης ή απλός διαχειριστής αμυντικών κονδυλίων. «Δεν γίνεται να συζητάμε για 150 δισ. ευρώ σε εξοπλισμούς, χωρίς κοινή πολιτική στρατηγική, χωρίς ευρωπαϊκό στρατό, χωρίς συνταγματικό υπόβαθρο. Αν δεν υπάρχει κοινό σχέδιο, αυτά τα χρήματα θα καταλήξουν σε στρατιωτικοποίηση χωρίς σταθερότητα».
Τέλος, αναφέρθηκε στις κινήσεις της Τουρκίας που διεκδικεί και πυρηνική τεχνολογία και ενίσχυση του ρόλου της ως μεσολαβητής στις διεθνείς κρίσεις: «Ο Ερντογάν παίζει το παιχνίδι του επιδέξια. Δεν θα ήθελε να γίνει μέρος του προβλήματος. Θα εμφανιστεί ως διαμεσολαβητής, ακόμα και για το Ιράν. Και εμείς; Πού είμαστε εμείς στη μεγάλη σκακιέρα;»
