Σπυριδάκη στη Βουλή: Το έργο του αγωγού Μύρτου – Μπραμιανών δεν είναι πια τεχνικό θέμα, είναι θέμα ζωής

Στη Βουλή επανέφερε για πολλοστή φορά η Βουλευτής Λασιθίου του ΠΑΣΟΚ, Κατερίνα Σπυριδάκη, το μείζον ζήτημα της λειψυδρίας στην Ιεράπετρα με Επίκαιρη Ερώτηση υπό το φως της διακοπής των εργασιών στο έργο “Νέος Αγωγός Μύρτου – Φράγμα Μπραμιανών”, ασκώντας έντονη κριτική στον Υφυπουργό Υποδομών και Μεταφορών, Νίκο Ταχιάο, για τις παρατεταμένες καθυστερήσεις, τις αλληλοκαλύψεις ευθυνών και την απουσία συντονισμού ανάμεσα στα αρμόδια Υπουργεία.

Η κ. Σπυριδάκη, στην πρωτολογία της, άνοιξε την τοποθέτησή της με σαφή και αιχμηρή φράση: «Κύριε Υφυπουργέ, σας κάλεσα σήμερα να έρθετε εδώ να μιλήσουμε για ένα θέμα, το οποίο δεν είναι πια τεχνικό, είναι θέμα ζωής…»

Και συνέχισε επισημαίνοντας πως παρά τις επανειλημμένες κοινοβουλευτικές της παρεμβάσεις, η κατάσταση όχι μόνο δεν βελτιώθηκε, αλλά έχει επιδεινωθεί δραματικά: «Η αλήθεια είναι πως το έχουμε ξαναπεί και ξαναπεί -και φαίνεται αυτή τη στιγμή να είμαστε εγκλωβισμένοι στην ημέρα της Μαρμότας- από τον Νοέμβριο του 2023, με δική μου επίκαιρη ερώτηση προς εσάς, σε αυτήν εδώ την Αίθουσα. Στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου στις 5 Μαΐου του φετινού χρόνου, εκεί που συζητούσαμε τη σύμβαση και την κατασκευή των συμπληρωματικών έργων του Φράγματος των Μπραμιανών, σας είχα παρουσιάσει τα στοιχεία της κατάστασης που βιώνουν οι αγρότες μας στην Ιεράπετρα. Τότε μιλούσαμε για τρεισήμισι εκατομμύρια κυβικά νερού που απέμειναν, όταν οι ανάγκες των εκτάσεών μας που τροφοδοτούν όλη την Ελλάδα με κηπευτικά, είναι περίπου στα δώδεκα εκατομμύρια κυβικά. Και όμως, από τότε μέχρι σήμερα δεν έχει αλλάξει τίποτα. Αντίθετα, η κατάσταση έχει επιδεινωθεί. Πλέον μιλάμε για ενάμιση εκατομμύριο κυβικό και μάλιστα κακής ποιότητας».

Αναφερόμενη στο έργο του Αγωγού Μύρτου, το οποίο χρηματοδοτείται από το ΠΑΑ 2014-2020 με προϋπολογισμό 16,8 εκατ. ευρώ, υπογράμμισε τη ζωτική του σημασία για την άρδευση 35.380 στρεμμάτων και την επέκταση σε επιπλέον 18.000 στρέμματα, τονίζοντας: «Ακόμη και αν αύριο ολοκληρωθούν τα συνοδά έργα του Φράγματος, το ερώτημα παραμένει: με τι νερό θα γεμίσει, αν ο αγωγός του Μύρτου μείνει μισός;»

Η Βουλευτής ανέδειξε ότι το έργο βρίσκεται μόλις στο 53,23% της υλοποίησης και έχει παγώσει, καθώς η ανάδοχος εταιρεία ΘΕΜΕΛΗ Α.Ε. υπέβαλε Ειδική Δήλωση Διακοπής Εργασιών λόγω απλήρωτων λογαριασμών ύψους 1.200.000 ευρώ: «Το Υπουργείο αποδέχτηκε τη δήλωση, σταματώντας το έργο.  Αυτό όμως, έρχεται σε πλήρη αντίθεση, κύριε Υφυπουργέ, με όσα εσείς ο ίδιος είπατε στους εκπροσώπους του Αγροτικού Συλλόγου της Ιεράπετρας πριν περίπου ένα μήνα, όταν τους διαβεβαιώσατε ότι θα επικοινωνήσετε με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, έτσι ώστε να επιλυθεί το ζήτημα».

Και ρώτησε με έμφαση: « Και σας ρωτώ: Τι μεσολάβησε από τότε μέχρι σήμερα; Διότι αντί να δούμε λύση, βλέπουμε το έργο να έχει παγώσει εντελώς. Έχουν προχωρήσει οι ενέργειες; Το αποτέλεσμα, κύριε Υφυπουργέ, που αυτή τη στιγμή συζητάμε συμβάσεις και υπογραφές, εμείς το βλέπουμε στο χωράφι. Βλέπουμε τα προϊόντα μας να απειλούνται, βλέπουμε την τοπική μας οικονομία να κοντεύει να τιναχτεί στον αέρα. Οι ελιές είναι στο έλεος της ακαρπίας. Οι θερμοκηπιακές καλλιέργειες στεγνώνουν και τώρα μάλιστα, είναι η περίοδος όπου οι αγρότες μας φυτεύουν, με ένα κόστος παραγωγής τεράστιο».

Ο Υφυπουργός Νίκος Ταχιάος παραδέχτηκε δημοσίως ότι: «Η διαχείριση του συγκεκριμένου έργου έχει κάποια προβληματικά στοιχεία, δυστυχώς».

Αναγνωρίζοντας ότι οι πληρωμές του εργολάβου έχουν «μπλέξει με τα παράδοξα της ελληνικής γραφειοκρατίας», εξήγησε πως για να εξοφληθούν τα τιμολόγια του αναδόχου από τη διαχειριστική αρχή –και συγκεκριμένα από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, που πληρώνει όλα τα έργα του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης– έπρεπε πρώτα να μεταβιβαστεί ένα ποσό από τη Διεύθυνση Δ19 του Υπουργείου Υποδομών προς τον ΟΠΕΚΕΠΕ.

«Αυτή είναι μια εντελώς καινοφανής διαδικασία, η οποία δεν προβλέπεται πουθενά. Δεν υπήρχε μέσα στο σύστημα του ΟΠΕΚΕΠΕ η σχετική δυνατότητα. Δεν είναι το Υπουργείο μας δικαιούχος του ΟΠΕΚΕΠΕ. Είναι μια διαδικασία που έπρεπε να ξεκινήσει από την αρχή», είπε ο Υφυπουργός, προσθέτοντας ότι αυτό συνέβη λόγω «μιας καθ’ υπερβολή δημοσιονομικής διόρθωσης ύψους περίπου 178.000 ευρώ, τα οποία έπρεπε να πληρωθούν από τον δικαιούχο του έργου, δηλαδή τη Δ19 στον ΟΠΕΚΕΠΕ».

Παραδέχθηκε ότι το πρόβλημα δημιουργήθηκε από ασυνεννοησία μεταξύ υπηρεσιών, αλλά υποστήριξε ότι «η ιστορία πλέον έχει βρει τον δρόμο της» και ότι ο εργολάβος θα πληρωθεί «εντός της εβδομάδας». Ωστόσο, παραδέχτηκε ότι το ποσό που θα λάβει «ίσως είναι αρκετά μικρότερο» από τα 1,2 εκατ. ευρώ που αναφέρθηκαν.

Ο Υπουργός επιχείρησε να μεταθέσει την ευθύνη στη γραφειοκρατία, λέγοντας: «Από κάτω υπάρχει ένας μηχανισμός που πιθανότατα δεν μπορεί να προβλέψει διαδικασίες, οι οποίες προκύπτουν χωρίς να έχουν προηγούμενο. Αυτό συνέβη στην προκείμενη περίπτωση».

Και, χωρίς να δώσει σαφές χρονοδιάγραμμα, περιορίστηκε να πει ότι θα προσπαθήσουν «να αναπληρώσουν τον χαμένο χρόνο».

Στη δευτερολογία της, η κα Σπυριδάκη ανέβασε τους τόνους, ξεκαθαρίζοντας τον ρόλο της αντιπολίτευσης: «Ξέρετε, κύριε Υπουργέ, ως παραγωγική αντιπολίτευση δεν ερχόμαστε εδώ απλώς για να επισημάνουμε τα προβλήματα… αλλά όταν το ποτήρι ξεχειλίσει, δεν μπορούμε να μην το πούμε».

Ασκώντας ευθεία πολιτική κριτική, επισήμανε την πλήρη έλλειψη κρατικού σχεδιασμού και αντανακλαστικών: «Μιλήσατε για δυσκολίες, μιλήσατε για πρωτοφανείς περιπτώσεις, μιλήσατε για παράδοξα της γραφειοκρατίας και εγώ αναρωτιέμαι: Ποιος διοικεί αυτή τη χώρα τα τελευταία εξήμισι χρόνια; Δηλαδή, οι δικές σας υπογραφές δεν είναι που μπαίνουν προς τους εργολάβους; Το ίδιο ακριβώς είχαμε ακούσει και στον ΒΟΑΚ σε ερώτηση, ότι φταίνε οι απαλλοτριώσεις. Πού είναι, λοιπόν, ο κρατικός σχεδιασμός και ποια είναι τα αντανακλαστικά σε ένα τέτοιο ζήτημα που προκύπτει τώρα; Προγραμματίζουμε έργα εκατομμυρίων ευρώ, χωρίς να έχουμε βρει τη λύση σε κάτι τόσο απλό. Για εσάς είναι μία γραφειοκρατία, για εμάς σας ξαναλέω είναι θέμα επιβίωσης της παραγωγής μας».

Η Βουλευτής στάθηκε και στην ανακολουθία μεταξύ δηλώσεων και πράξεων, θυμίζοντας πως: «το Υπουργείο Υποδομών «δείχνει» το Αγροτικής Ανάπτυξης, το Αγροτικής Ανάπτυξης κρατάει σιωπή ιχθύος […] Η ουσία είναι μία: Ότι οι αγρότες στην Ιεράπετρα αυτή τη στιγμή ανησυχούν τι θα γίνει τώρα, σήμερα, που έχουν ήδη καλλιεργήσει».

Σχολίασε δε με δηκτικότητα την παράταση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης στην περιοχή: «Έρχεται το Υπουργείο Κλιματικής Αλλαγής και Πολιτικής Προστασίας και παρατείνει την κατάσταση εκτάκτου ανάγκης στην περιοχή. Για ποιον λόγο; Επιταχύνονται οι διαδικασίες; Εξασφαλίζονται παραπάνω χρήματα ή απλώς βάζουμε μια σφραγίδα, για να επιταχύνουμε κάτι που εν τέλει από ό,τι φαίνεται δεν επιταχύνεται; Η απορία μου είναι πολύ μεγάλη αναφορικά με το πώς ορίζεται αυτή τη στιγμή πώς ενώνονται αυτά τα δύο, δηλαδή κατάσταση εκτάκτου ανάγκης και καθυστέρηση, καθυστέρηση, καθυστέρηση χωρίς να επιταχύνεται τίποτα».

Και αποκάλυψε τη στασιμότητα και στο άλλο μεγάλο έργο με τα συνοδά έργα του Φράγματος των Μπραμιανών: «Πέντε μήνες μετά την υπογραφή της σύμβασης με την ΙΝΤΡΑΚΑΤ, ο τεχνικός σύμβουλος τώρα αρχίζει να αναζητείται και ο εργολάβος ακόμα δεν έχει εγκατασταθεί. Αυτό θεωρώ ότι δεν είναι απλά στασιμότητα, είναι ο ορισμός της στασιμότητας. Άρα πάλι, ποια είναι η έννοια της έκτακτης ανάγκης; Την ίδια ώρα μιλάμε για αφαλάτωση, ενώ χάνονται εκατομμύρια κυβικά από τις πηγές μας στην Κρήτη, όπως είναι ο Καλαμαυκιανός Ποταμός και το Σελάκανο».

Καταλήγοντας, προειδοποίησε:

«Το έργο αυτό με τις καθυστερήσεις έχει περάσει ήδη από τρεις ανατιμήσεις. Ξέρουμε εν τέλει πόσο θα κοστίσει; Γιατί αν το τελικό ποσό ξεπεράσει για μία ακόμα φορά την προσφορά με τη μικρότερη έκπτωση που έχει κατατεθεί στον διαγωνισμό, τότε έχουμε σοβαρό πρόβλημα. Έχουμε αρχικά πρόβλημα καθυστέρησης του έργου και δεύτερον, μιλάμε για ζημία εις βάρος του Δημοσίου. Να δείτε που στο τέλος θα φτάσουμε να αποζημιώσουμε τον εργολάβο, όπως το είδαμε να συμβαίνει και πρόσφατα με τον ΒΟΑΚ».

Ο κ. Ταχιάος, στη δευτερολογία του, επέμεινε ότι «η διαχείριση των έργων είναι μια δύσκολη υπόθεση». Παραδέχτηκε ότι η καθυστέρηση είναι σημαντική και πως το έργο «δοκιμάστηκε».

«Η διαχείριση των έργων είναι μια πολύ δύσκολη υπόθεση. Πολλές φορές έχεις να επιλέξεις ανάμεσα στο να οδηγήσεις μία συγκεκριμένη σύμβαση στον θάνατο, που σημαίνει όμως ότι και για το έργο θα επέλθει ο θάνατος, ή να το συνεχίσεις στο μέτρο που αυτό είναι εφικτό. Στην προκείμενη περίπτωση αυτή ήταν η επιλογή, αυτός ο δεύτερος δρόμος», συμπλήρωσε χαρακτηριστικά ο Υπουργός.

Ο Υφυπουργός Υποδομών, Νίκος Ταχιάος, αναφερόμενος στο έργο του Φράγματος Μπραμιανών, παραδέχτηκε ότι το κόστος του αυξήθηκε σημαντικά, από 53 σε 60 εκατομμύρια ευρώ, εξαιτίας πρόσθετων δαπανών που δεν περιλαμβάνονταν στο αρχικό συμβατικό αντικείμενο — όπως το κόστος των απαλλοτριώσεων και των αρχαιολογικών εργασιών, χωρίς όμως να δίνει καμία σαφή απάντηση για το πότε θα εγκατασταθεί ο εργολάβος. Συγκεκριμένα, ανέφερε πως: «αυτό το οποίο τρέχει αυτή τη στιγμή είναι η υποβολή μελετών από τον ανάδοχο. Γι’ αυτό προσλαμβάνεται ο τεχνικός σύμβουλος».

«Ο Υπουργός, αντί να δώσει σαφείς απαντήσεις, περιέγραψε ένα μωσαϊκό γραφειοκρατίας, ασυνεννοησίας και καθυστερήσεων, χωρίς να αναλάβει καμία πολιτική ευθύνη. Μας είπε ότι το έργο του Αγωγού Μύρτου έχει “μπλέξει” ανάμεσα στη Διεύθυνση Δ19, τον ΟΠΕΚΕΠΕ και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, ότι υπήρξε μια “καινοφανής διαδικασία” που δεν προβλέπεται πουθενά, και ότι έγινε “μια καθ’ υπερβολή δημοσιονομική διόρθωση”. Δηλαδή, εν ολίγοις, παραδέχτηκε ότι δεν υπήρχε καν μηχανισμός πληρωμής για ένα έργο ενταγμένο στο ΠΑΑ», δήλωσε χαρακτηριστικά η Βουλευτής Λασιθίου, Κατερίνα Σπυριδάκη.

Δείτε ολόκληρη την Ομιλία ΕΔΩ.